UWV Werkwijzer Poortwachter:
hebt u ze op een rijtje?

12 mei 2017 I Klaas van der Galiën, directeur Track Software

De meivakantie (die dit jaar in april viel) zit er weer op. Ik ben altijd een beetje jaloers op normale mensen. Normale mensen hebben een gewoon beroep, zoals dakdekker of verzorgende, en lezen in hun vakantie dan thrillers of tijdschriften.

Maar als je de kost in de verzuimbegeleiding verdient, of zoals ik in software daarvoor, dan is er altijd wel weer een bevinding van de Autoriteit Persoonsgegevens waar je je nog even doorheen moet kauwen, een publicatie van de Club van Arbeidsdeskundigen die op je wacht of een gortdroge leidraad van het UWV of de KNMG die maar niet van het nachtkastje wil verdwijnen.

Maar goed. Mensen van mijn bouwjaar – 1960 – waar het plichtsbesef met harde hand in het DNA is gebeiteld, gaan gebukt onder een dwangmatige behoefte het frivole links te laten liggen en ook tijdens de vakantie ‘nuttige’ dingen te doen. Die UWV Werkwijzer Poortwachter doorworstelen dus maar.

Wat staat daar in? Nou ja, het is een nogal juridisch droog stuk dat vertelt welke stappen u in de verzuimaanpak moet zetten. Zowel qua tijdslijn, als afhankelijk van de omstandigheden van het geval. De meeste van die stappen zijn u wel bekend. Ik heb voor u de highlights eruitgehaald.

Verplichte spoor 2 re-integratie

Nieuw is misschien dat na één jaar verzuim het niet per sé verplicht is om (ook) de re-integratie spoor 2 in te zetten.

Als er concrete werkhervattingmogelijkheden in spoor 1 onder handbereik zijn, dan hoeft u niet de bakens te verzetten. Dat betekent dan een extra stap in uw verzuimprotocol om na één jaar plus een kwartaal – dus na 65 weken – te controleren of het misschien niet tóch alsnog spoor 2 re-integratie moet worden.

Kosten re-integratie

Van het UWV mag die re-integratie trouwens best wat kosten. Van “bovenmatige kosten” is pas sprake als die meer bedragen dan 70 procent van het nog te betalen brutoloon over de resterende duur van het dienstverband. Dat kan fiks in de papieren lopen dus.

Stel dat het normale bruto jaarsalaris van de werknemer 30.000 euro bedraagt. En stel dat u in het tweede jaar 85 procent van het loon betaalt. Dan mag u dus van het UWV niet piepen zolang de re-integratiekosten voor het tweede jaar 17.850 euro of minder bedragen.

Instrumentarium

Arbeidstherapie – het uitvoeren van werkzaamheden zonder dat daar loonwaarde aan kan worden toegekend – is altijd kortdurend. Maximaal vier tot zes weken. De therapie is bedoeld om uit te vinden wat de werknemer aankan. Of bijvoorbeeld om te bekijken of aanpassing van werkprocessen tot knelpunten leiden, dat soort dingen.

Dat wist ik dus niet. In de praktijk kom ik voorbeelden tegen waarbij mensen máándenlang op arbeidstherapeutische basis werken omdat ze onvoldoende belastbaar zijn. Dat kwalificeert het UWV echter als “stagnatie” wat onverbiddelijk tot een loonsanctie leidt. En wat ik ook niet wist – schande! – is dat er een STECR werkwijzer over het onderwerp bestaat. Ik kijk al weer reikhalzend uit naar de zomervakantie!

Scholing

Werkgever en werknemer zijn verplicht scholing aan te bieden respectievelijk uit te voeren. Een opleidings- of trainingstraject is bedoeld om een werknemer geschikter te maken voor ander passend werk. Zo’n traject duurt in de regel maximaal zes maanden. 

Arbeidskundig onderzoek

Weer een ander instrument is het “herverkavelen van functies”. Het is inmiddels gebruikelijk om na 42 weken een arbeidskundig onderzoek uit te laten voeren.

Een arbeidskundige analyseert dan de werkbelasting van de eigen functie en beoordeelt tevens de belasting van eventuele alternatieve functies binnen de eigen organisatie. Deze worden afgezet tegen de door de bedrijfsarts beoordeelde functionele mogelijkheden van de zieke werknemer – de FML – en zodoende wordt uitgerekend of re-integratie spoor 1 tot een reële mogelijkheid behoort. Mogelijk ook door het werk anders te organiseren, het herverdelen van taken, etc.

Gek genoeg valt de term “arbeidskundig onderzoek” niet in de werkwijzer. Maar… in hoofdstuk 10 ‘Arbeidskundige toetsingsaspecten’ lees ik dat het UWV het als een tekortkoming van de re-integratie ziet als de werkgever geen onderzoek heeft ingesteld naar de “herplaatsingsmogelijkheden in (meer) eigen/ander/aangepast werk in de eigen onderneming”. Daar staat het dan toch, zij het niet met zoveel woorden. 

Loonsanctie

Wie de werkwijzer leest, krijgt snel het idee dat het loonsancties regent. Er lijkt geen ontkomen aan. Dat idee wordt gevoed doordat het hele proces van re-integratie best ingewikkeld is. En misschien, ondanks deze leidraad, toch wat vaag. Het kent veel “mitsen” en “maren”. Als bijvoorbeeld een re-integratie spoor 2 traject mislukt maar er zijn tóch nog onbenutte benutbare mogelijkheden, dan moet opnieuw geprobeerd worden om… etc, etc. Houd daar maar ‘ns grip op!

Nieuwsgierig geworden hoe vaak het in de praktijk mis gaat en het UWV een loonsanctie oplegt, heb ik het UWV jaarverslag 2016 erbij gepakt. Daarin staat dat het aantal WIA-aanvragen in dat jaar 60.000 bedroeg. In 1.800 gevallen werd om inhoudelijke redenen een loonsanctie opgelegd. Dat is slechts drie op de honderd gevallen. Dat valt mij mee; ik meende dat het veel vaker voorkwam.

Bijna even zo vaak gaat het trouwens mis om administratieve redenen; dossier niet op orde. Maar goed: met een beetje OK verzuimsoftware pakket heb je daar geen last van. En daar heb ik natuurlijk wel een goede suggestie voor…

Passende arbeid

Het einddoel van de re-integratie is dat de zieke werknemer structureel aan de slag is in ‘passende arbeid’. Daarmee wordt werk bedoeld dat zo nauw mogelijk aansluit bij zijn functionele mogelijkheden en competenties en dat kan iets anders zijn dan het werk dat hij deed.

De NvvA (Nederlandse vereniging van Arbeidsdeskundigen) heeft recent een interessante handleiding uitgegeven ‘Omgaan met passende arbeid’. Ook geen lichte kost en bovendien in een onmogelijk klein formaat geprint. Als je nog niet aan de leesbril bent, heb je hem nu zeker nodig.

Maar hoofdstuk 4 van dat boekje geeft aan de hand van rechterlijke uitspraken concreet inzicht in de regels die gelden rond (de verplichting tot) het aanbieden, aannemen, aanpassen of het weigeren van passend werk. En dat sluit dan weer perfect aan op die UWV handleiding.

In alle fasen van de re-integratie blijkt het voor werkgevers lastig om invulling te geven aan het advies van de bedrijfsarts om te zorgen voor passende arbeid. Daarom kom ik binnenkort met een verdiepend artikel over dit thema.

De meivakantie van april is voorbij. Ik verheug me op de meivakantie van mij.

Meer weten?

Neem contact op met Klaas van der Galiën, directeur Track Software.
Bel 024 – 381 6868 of laat uw gegevens achter.

6 + 14 =