Conceptueel denken
BLOG | januari 2024 I door Klaas van der Galiën, directeur Track Software

Voorbehouden handelingen
Track heeft veel arbodienstverleners onder haar klanten. Van zelfstandige bedrijfsartsen en casemanagers, tot verzuimbedrijven en grotere gecertificeerde arbodiensten. En met name die wat grotere klanten willen graag kosten besparen en de regie behouden door zelf het functioneel beheer uit te voeren. En dat kan prima bij ons, want Track Verzuim kent geen ‘voorbehouden handelingen’. Wat een functioneel beheerder allemaal wel of niet kan is afhankelijk van zijn competenties en inzicht, en niet afhankelijk of hij voor Track werkt of iemand anders. En daarom wordt ik vaak gevraagd welke eigenschappen zo’n functioneel beheerder nou zou moet hebben?
Hij moet vooral ‘conceptueel’ kunnen denken, antwoord ik dan. Maar wat is ‘conceptueel denken’? Track is zeer veelzijdig configureerbaar. Het programma moet steeds op maat worden geconfigureerd om naadloos aan te sluiten op de werkprocessen van onze klanten. En dus moet je als beheerder leren omgaan met begrippen zoals ‘AcieConfiguratie’, ‘Functieol’, ‘CRUD’ of ‘Werkgroep’. Je moet ook goed snappen wat die begrippen met elkaar te maken hebben. Nou zal ik u hier niet met die inhoud vermoeien – daar hebben we trainingen, handleidingen onze On-line Academy voor. Maar laat ik een vergelijk maken om uit te leggen wat ik met dat ‘conceptuele denken’ bedoel.
Een kijkje in de keuken
Stel dat ik iemand van een andere planeet zou moeten uitleggen wat een ‘keuken’ is. Ik loop met mijn nieuwe vriend – laten we hem Manfred noemen – een woning binnen en toon hem de keuken. Het is een jaren-70 keuken met van die appelgroene kastdeurtjes, aluminium stripjes aan de onderkanten als handgrepen, een metaalkleurig rvs-werkblad en in de hoek staat een oud ETNA gasfornuis. “Dit is een keuken.” zeg ik dan, terwijl Manfred de omgeving in zich opneemt. “Begrepen?” vraag ik. Manfred knikt instemmend.
We lopen naar een ander woning, en ik vraag hem de keuken aan te wijzen. Hij komt terug, en zegt “Deze woning heeft helemaal geen keuken!”. Dat klopt natuurlijk niet, dus ik ga hem voor naar de keuken van die 2e woning. Zo’n strakke moderne keuken, met van die zwart gefineerde keukenkastjes, een glanzend zwart granieten aanrechtblad, en een kookeiland met een inductie kookplaat.
“Dit is geen keuken” zegt Manfred verontwaardigd, “want de kastjes zijn niet groen, het aanrecht is van steen, en er is niet eens een gasfornuis!”. Ik leg hem uit dat het er om gaat dat een keuken een ruimte is waar je een maaltijd kan bereiden. En dat een gasfornuis functioneel identiek is aan een inductiekookplaat – je kunt met beide een maaltijd opwarmen of levensmiddelen zoals pasta, rijst of aardappelen koken.
“Wat is eigenlijk een keukenkastje?” vraagt hij geïnteresseerd. “Nou, de functie van een keukenkastje” leg ik uit “is dat je er spullen in kan opbergen, zoals borden, bestek en levensmiddelen.” antwoord ik. “Okay” antwoord hij. “Maar stel dat ik een oud keukenkastje in mijn schuur ophang om daar bijvoorbeeld gereedschap of schuurpapier in op te bergen. Is het dan nog steeds een keukenkastje of wordt het dan een schuurkastje?”. Ik antwoord ontkennend. Een oud keukenkastje dat je in de schuur hangt, blijft tóch een keukenkastje. En overigens is het verstandiger om rolletjes schuurpapier droog in de keuken te bewaren – maar het blijf schuurpapier en wordt niet plotseling een keukenrol.
“Dit is wel héél ingewikkeld!” antwoordt Manfred. “Want: koken doe je op een gasfornuis dat soms ook een elektrische kookplaat kan zijn maar dan gemonteerd in een kookeiland. En levensmiddelen berg je op in een kastje dat eerst een gewoon kastje is maar doordat het in een keuken gemonteerd is zo maar verandert in een keukenkastje, terwijl schuurpapier dat je in de keuken bewaart toch schuurpapier blijft… Het is een cascade van ingewikkelde en met elkaar verknoopte begrippen, processen en toevallige transformaties…”
En als het niet over keukens maar over software zou gaan, zou Manfred waarschijnlijk licht verwijtend opmerken “Jullie hebben het wel éééérg complex gemaakt Klaas. Dit is echt niet te volgen.”
Als ik hier schrijf dat ik met ‘conceptueel denken’ bedoel dat een beheerder het vermogen moet hebben om te redeneren over en te werken met ideeën en begrippen op een hoger abstractieniveau, los van specifieke situaties of concrete voorbeelden, dan begrijpt u nu gemakkelijk wat ik daarmee bedoel. Mensen die conceptueel kunnen denken, zijn in staat om verbanden te leggen, patronen te herkennen en informatie in hun gedachten te organiseren.
Track helpt!
Als u zo’n collega niet heeft of niet kan vinden dan is er geen man over boord. Dan doen wij dat met alle plezier voor u en uw klanten. Met Track zit je safe.